Ośrodek turystyczny i kąpielisko nadmorskie, ośrodek rybołówstwa, garnizon Marynarki Wojennej z portem wojennym. 

Port morski Hel ma przystań rybacką, jachtową i żeglugi pasażerskiej. Nazwa miejscowości została ponowiona z nazwy półwyspu i wywodzi się od wyrazu hel, hyl, który w gwarach Pomorza oznacza miejsce wzniesione, odkryte dla wiatrów. Część badaczy wskazuje na jej źródło w językach germańskich. 

Na holenderskiej mapie z XVII w. cała mierzeja nazywana jest Heel. Nazwę swoją zawdzięcza najprawdopodobniej żeglarzom – kupcom dążącym tutejszymi szlakami na tereny Prus (do Truso). Anton Englert – archeolog z Muzeum Łodzi Wikingów w Roskilde (Dania) – wyjaśnia pochodzenie nazwy uwarunkowaniami geograficznymi. W języku duńskim bowiem hæloznacza obcas buta (ang. heel), zaś tradycyjne duńskie nazewnictwo żeglugowe często posługiwało się odniesieniami do części ciała – np. næs – nos, hoved – głowa, albue – łokieć. 

Według innej teorii nazwa wywodzi się od imienia nordyckiej bogini zaświatów Hel, której miejsce kultowe znajdowało się zapewne na Mierzei Helskiej, bądź od starogermańskiego określenia piekła (heel, kraj bogini Hel), kojarzonego w germańskiej mitologii z zimnem. Uzasadniane jest to panującym na mierzei klimatem, zimniejszym niż choćby na położonej bardziej na północ Gotlandii.